Alimenty na dziecko przebywające za granicą
Sprawy alimentacyjne nigdy nie są zagadnieniem łatwym. Dodatkowo wszystko komplikuje się, gdy mamy do czynienia z tak zwanymi sprawami transgranicznymi, kiedy to dziecko stale zamieszkuje na terenie innego państwa, aniżeli to, którego rodzice (bądź jeden z rodziców) są obywatelami. Do niedawna kwestią wysoce konfliktową była odpowiedź na pytanie, który sąd powinien orzekać w sprawie alimentów na wspomniane dziecko. Spory na ten temat zdecydował się rozwiać ostatecznie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sygn. akt C-184/14) stwierdzając, że w przedmiocie owych alimentów właściwy jest sąd państwa, w którym potomek zamieszkuje.
Co to oznacza w praktyce?
Zgodnie z obowiązującym prawem, jeżeli miejscem zamieszkania dziecka jest Polska, to w dotyczącej go sprawie alimentacyjnej właściwy będzie sąd polski. Nie ma w tym przypadku znaczenia fakt, że kwestia rozwodu lub separacji rodziców rozpatrywana była przez sąd innego państwa.
W jaki sposób egzekwuje się alimenty na dziecko przebywające w Polsce od rodzica mieszkającego za granicą?
Wszystko zależne jest od tego, w jakim państwie rodzic zobowiązany do płacenia alimentów (dłużnik) przebywa. Jeżeli został już wydany prawomocny wyrok, na mocy którego sąd przyznał dziecku świadczenie alimentacyjne, to kolejnym krokiem w wyegzekwowaniu tychże świadczeń będzie ustalenie, gdzie zobowiązany obecnie się znajduje. Jeśli jest to państwo Unii Europejskiej, to podstawą egzekucji będzie Rozporządzenie Rady (WE) NR. 4/2009. Osoba uprawniona, za pośrednictwem sądu okręgowego właściwego dla jej miejsca zamieszkania, może wystąpić do urzędu centralnego znajdującego się w państwie obcym o pomoc. To na tym urzędzie ciążyć będzie obowiązek wyegzekwowania świadczenia. Jeśli zaś miejscem pobytu dłużnika pozostaje takie państwo, jak na przykład Stany Zjednoczone, to podstawą dochodzenia roszczeń alimentacyjnych będzie w tym przypadku Konwencja Nowojorska.
Kilka słów o obowiązku alimentacyjnym
Warto w tym miejscu wspomnieć, że na rodzicach ciąży obowiązek alimentacyjny niezależnie od tego, czy znajdują się na terytorium państwa polskiego czy nie. To, że jedno z rodziców opuściło kraj (lub jest obywatelem innego państwa) i w wyniku tego mieszka na terenie kraju, w którym obowiązuje inny system prawny, nie oznacza, że jego obowiązek alimentacyjny względem dziecka przebywającego w Polsce ustał. W związku z powyższym, jeśli rodzic, który wyemigrował, uchyla się od ciążących na nim obowiązków względem swojego potomstwa, to w każdym takim przypadku możliwe jest dochodzenie praw dziecka na drodze sądowej. W postępowaniu przed sądem interesy małoletniego dziecka będą reprezentowane przez drugiego rodzica lub opiekuna prawnego. Dorosłe dzieci mogą zaś same dochodzić swoich praw wnosząc stosowny pozew.
Udział pozwanego w postępowaniu sądowym
Rodzic, który mieszka poza granicami kraju, może brać czynny udział w toczącym się postępowaniu. Jeśli jednak się na to nie zdecyduje, to powinien liczyć się z tym, że sąd może wydać w sprawie wyrok zaoczny.