Jaki jest numer telefonu do pomocy prawnej?
Cudzoziemca bez prawa pobytu stałego czeka wiele miesięcy oczekiwania na decyzję w sprawie legalizacji przebywania na terytorium Polski. Gdzie się zwrócić o pomoc i co można uzyskać?
Oprócz Urzędu ds Cudzoziemców działają w Polsce rozmaite fundacje i stowarzyszenia, które mają na celu poradnictwo prawne. Ich zaletą jest to, że zamiast wielu godzin stania w kolejce przed urzędem na spotkanie z prawnikiem można umówić się telefonicznie. To ważne, choć samej porady prawnej już telefonicznie się nie usłyszy. Czy w Polsce cudzoziemiec może gdzieś zadzwonić i porozmawiać na temat swojego statusu? Tak. W Warszawie jest to Wydział ds Cudzoziemców Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego, w którym działają infolinie i numery telefonów, pod którymi można uzyskać informację na temat legalizacji pobytu oraz wymiany karty pobytu, zezwolenia na pracę, czy obywatelstwa. Infolinie w sprawie zezwoleń na pobyt i pracę działają też w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim, czy Wielkopolskim i innych urzędach, w których załatwia się te sprawy. Numery telefonów można więc znaleźć, ale będzie to informacja, nie konkretna porada prawna.
Do prawników telefonów nie ma, choć nie znaczy to, że porady takie nie są udzielane. Ich zakres i temat zależy od sytuacji, w jakiej znajduje się cudzoziemiec. Bezpłatne porady prawne oferuje Urząd ds Cudzoziemców, ale dotyczy to osób, które złożyły wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej dla siebie, kiedy toczy się postępowanie w sprawie pozbawienia ich statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej. Takim osobom przysługuje nieodpłatna informacja prawna w postępowaniu w pierwszej instancji, choć pod warunkiem osiągania dochodów niższych niż te określone w ustawie o pomocy społecznej.
W Polsce funkcjonuje także Centrum Informacyjne dla Cudzoziemców. Oferuje porady w zakresie zasad ubiegania się o pobyt stały lub czasowy, udziela pomocy w razie decyzji negatywnych, czyli o możliwości odwołania się oraz w jaki sposób to zrobić. Centrum odradza wynajmowanie pełnomocnika i zachęca, z jego pomocą, do samodzielnego przejścia przez polskie procedury. Pomaga też w sytuacjach, kiedy cudzoziemiec został oszukany przez nieuczciwego prawnika lub pracodawcę. Działa w partnerstwie z Mazowieckim Urzędem Wojewódzkim i pomaga migrantom z państw spoza Unii Europejskiej. Centrum funkcjonuje od marca 2009 roku w ramach Sekcji ds Cudzoziemców Stowarzyszenia Interwencji Prawnej. Jego misją jest zapewnienie spójności społecznej poprzez działanie na rzecz równości wszystkich ludzi wobec prawa. Po poradę do Centrum można umówić się telefonicznie.
Gdzie jeszcze można zadzwonić? Do Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, ale w sytuacjach skrajnych, bo takimi organizacja się zajmuje. Co można uzyskać? Poradę w zakresie problemów dotyczących naruszeń praw osobistych i politycznych. Fundacja przyjmuje sprawy, w których doszło lub mogło dojść do naruszeń praw człowieka, zwłaszcza prawa do rzetelnego procesu sądowego. Zajmuje się sytuacjami naruszenia nietykalności przez policję, czy naruszenia wolności osobistej. Udziela informacji o działalności organów władzy państwowej i samorządowej itp. Przedstawiciele fundacji obserwują procesy sądowe, pomagają w formułowaniu skarg do Europejskiego Trybunału w Strasburgu oraz pomagają imigrantom uzyskać status uchodźcy. Fundacja nie świadczy jednak usług adwokackich oraz nie zajmuje się sprawami socjalnymi. Zadzwonić też można do wybranej kancelarii prawnej zajmującej się prawem imigracyjnym. W kancelarii otrzyma się poradę oraz pomoc związaną z legalizacją prawa pobytu, w sytuacjach wymagających interwencji adwokata uzyska się możliwość przedstawienia swoich racji oraz prawo do obrony w sytuacjach na przykład niesprawiedliwych decyzji bądź oskarżeń. Czy za pomoc trzeba będzie zapłacić? To zależy od rangi sprawy oraz możliwości finansowych cudzoziemca. Adwokaci bowiem świadczą również usługi pro bono, kiedy wymaga tego dobro danej osoby.